Londyn: Zmarł Majer Bogdański

[2005-09-15 16:21:53]

4 września w wieku 93 lat zmarł Majer Bogdański, były działacz Bundu i żołnierz wojska polskiego, kompozytor i twórca kultury jidysz, członek Grupy Żydowskich Socjalistów.

Bogdański urodził się w Piotrkowie Trybunalskim, potem mieszkał w Łodzi. Przed wojną był jednym z liderów Bundu, socjalistycznej partii żydowskiej, która - odmiennie niż syjoniści - przyszłość Żydów widziała nie w emigracji do Palestyny, ale w diasporze w Europie. Zdaniem bundowców Żydzi zamiast budować własne państwo, powinni raczej walczyć o autonomię kulturową w miejscach, gdzie mieszkają, oraz rozwijać kulturę języka jidysz. Bund aktywnie walczył z antysemityzmem i współpracował m.in. z PPS.

W czasie II wojny Bogdański był więziony w sowieckim łagrze, potem walczył we Włoszech, wreszcie osiadł nad Tamizą, gdzie pracował jako krawiec, a jednocześnie stał się ważną postacią żydowskiej kultury. Politycznie wspierał Partię Pracy, był też członkiem powołanej w latach 70. Grupy Żydowskich Socjalistów (Jewish Socialists’ Group). Co roku brał udział w londyńskich obchodach rocznicy śmierci Szmula Zygielbojma, który w 1943 r. popełnił samobójstwo w proteście przeciw milczeniu świata wobec zagłady Żydów.

Bogdański skomponował ponad 400 pieśni do wierszy poetów jidysz. Niemal całe życie śpiewał – czy to w piotrkowskiej synagodze, czy w swoim warsztacie krawieckim na londyńskim East Endzie. Mając 88 lat wydał pierwszą płytę, na której śpiewał a capella przedwojenne piosenki żydowskie.

- Był starszym panem, niskim i kruchym. Życie próbowało przygiąć Go do ziemi, ale On dzielnie prostował się, z promiennym uśmiechem na twarzy - wspomina Małgorzata Zglińska, znajoma Bogdańskiego.

Marek Tobolewski


drukuj poleć znajomym poprzedni tekst następny tekst zobacz komentarze


lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:



Wsparcie na rzecz funkcjonowania projektu Czerwony Goździk
https://zrzutka.pl/evh9hv
Do 18 maja
Warszawska Socjalistyczna Grupa Dyskusyjno-Czytelnicza
Warszawa, Jazdów 5A/4, część na górze
od 25.10.2024, co tydzień o 17 w piątek
Fotograf szuka pracy (Krk małopolska)
Kraków
Socialists/communists in Krakow?
Krakow
Poszukuję
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
Discord
Teraz
Historia Czerwona
Discord Sejm RP
Polska
Teraz
Szukam książki
Poszukuję książek

Więcej ogłoszeń...


21 maja:

1871 - Rozpoczął się tzw. krwawy tydzień w trakcie którego wojska wierne rządowi (wersalczycy) brutalnie stłumiły Komunę Paryską, zabijając 30 tys. osób.

1920 - Rozpoczął się XVII Kongres PPS; uchwalono nowy programi partii, w którym stwierdzono, że "PPS dąży do Polskiej Republiki Socjalistycznej".

1923 - Rozpoczął swe obrady kongres w Hamburgu, na którym powstała Socjalistyczna Międzynarodówka Robotnicza, tradycyjnie nazywana też II Międzynarodówką, której członkiem była PPS.

1935 - Zmarła Jane Adams, amerykańska bojowniczka o pokój i reformy społeczne, przewodnicząca Międzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla w 1931 r.

1981 - François Mitterrand został zaprzysiężony na prezydenta Francji.

1993 - Strajk komunikacji miejskiej w Warszawie.

1994 - W Londynie zmarł Ralph Miliband, brytyjski socjolog i myśliciel marksistowski.


?
Lewica.pl na Facebooku